نماد اسب در دفینه یابی
نماد اسب در دفینه یابی
پش از بررسی آثار و نشانه های گنج و به خصوص نماد اسب در دفینه یابی باید به جایگاه اسب در ایران باستان بپردازیم. نام اسب در سانسکریت به صورت asva ، اوستا aspa ، فارسی باستان asa ، مادی aspa ، پهلوی asp و هزوارش برگرفته از آرامی کهن و به گونه swsya است این وامواژه از مادی به فارسی باستان رسیده است.
ایرانیان از دیرباز با اسب آشنایی داشتند و در باورهای ریشهدار و زندگی روزمرۀ خود آن را چنان پذیرفته بودند که چهرههای گوناگون فرهنگ آنان با یاد اسب همراه بوده است. حضور عنصر اسب همهجا ــ از جای جای اوستا گرفته تا سنگنبشتههای شاهان هخامنشی، و از داستانهای فراموششدۀ آفرینش تا افسانههای هزاران ساله و هنوز زندۀ سیاوش و شبدیز ــ دیده میشود.
اوستا یکی از منابع اصلی برای پژوهش دربارۀ جایگاه اسب در فرهنگ ایران باستان است. زردشت در اوستا از اهورهمزدا میخواهد که آنچنان نیرو، شنوایی، تندرستی و بیناییای به او ببخشد که به اسب داده است.
میتره یکی از بزرگترین ایزدان ایران باستان، در مهریشت اغلب به عنوان دارندۀ دشتهای فراخ و اسبان تیزرو نمایانده شده است. در اوستا هرجا سخن از پیکار و دلیری میرود، نقش اسب فراموش نمیشود.
سپاهیان دلیر برای دست یافتن به اسبان تندرو و برای برتری جستن در فَرّ، باید که در برابر ایزد باروری، اناهیتا، به نیایش درایستند ؛ و هر آنکس که از بخشایش اَرِته، ایزد توانگری، برخوردار شود، اسبان تیزتک و هراسانگیزش گردونۀ استوار را به تکاپو میاندازد تا دشمن را از پس و پیش به ستوه درآورند.
نشانه اسب در گنج یابی
از سکاهای غرب ایران و مادها نشانههای فراوانی از نقش اسب در دست داریم. از دفن مردگان با اسب و یا ابزار اسب، نمونههای فراوانی در دست داریم. اشیاء به دست آمده در حفریات لرستان، مانند لگام اسب و مجسمههای کوچک اسب، تک یا جفت، برای بستن به گردونه که همراه مردگان دفن شدهاند، تصویر خوبی از آیینهای دینی و باورهای مردم سدههای ۸-۷ قم در اختیار میگذارند. این اقوام اسب را یاور مرده برای رسیدن به دنیای دیگر میپنداشتند.
ساکنان آن زمان لرستان امروزی مردگان خود را با اسب دفن نمیکردند. در این منطقه از فلات ایران، شاید به ملاحظات اقتصادی، به جای اسب نشانهای از آن مانند لگام برنزی، زیر سر مرده قرار میدادند. از این روی دهقانان یا حفارانی که به صورت غیرمجاز این لگامها را به دست میآورند، آن را زیرسری مینامند؛ نامی که امروز برای لگامهای گورها مقبولیت یافته است.
چنان که سنگنبشتههای دوران هخامنشی نشان میدهد، شاهان هخامنشی در نبشتههای خود بارها بر این بالیدهاند که فرمانروایان کشوری هستند که «اسبان خوب» دارد. روایت معروف به فرمانرواییرسیدن داریوش از زبان هرودت نیز، حتى اگر افسانۀ محض باشد، بیشتر گویای ارجمندی اسب در فرهنگ ایران باستان است.
بر پایۀ این روایت ۷ تنی که گئومات مغ (بردیا)، غاصب احتمالی فرمانروایی هخامنشیان را به قتل میرسانند، با یکدیگر پیمان میبندند که در روزی معین، به هنگام برآمدن خورشید، اسب هر کدام که زودتر شیهه بکشد، پادشاه ایران شود. اسب داریوش زودتر از اسبان همپیمانان شیهه میکشد و داریوش فرمانروای سرزمینی میشود که «اسبان خوب» دارد.
مفهوم نشانه اسب در گنج یابی
در میان هدیههایی که در سنگنگارههای تختجمشید به نمایش گذاشته شده، اسب و لباس کامل سوارکاران نیز به چشم میخورد و در سنگنگارههای تختجمشید حتى چند نفر در حال حمل نمدزین اسب، شلاق سواری و چهارپایهای که داریوش برای سوارشدن بر اسب از آن استفاده میکرده است، به تصویر کشیده شدهاند. این نگارهها بهخوبی بیانگر اهمیت اسب در زمان داریوش است.
حضور آیینی اسب در میان جلوداران سپاه ایران نیز نشانهای است از تقدس و نقش این حیوان در ایران باستان. اشکانیان فقط روی زین اسب بود که خویشتن خویش را مییافتند. به نظر ژوستین اشکانیان همواره سوار بر اسباند، با اسب به کارزار میشتابند، به مهمانی میروند، به کارهای اجتماعی و شخصی خود میرسند و با اسب میروند و میایستند، دادو ستد میکنند و با یکدیگر سخن میگویند.ظاهراً در فرهنگ ایران باستان اسواری مترادف بود با نجیـبزادگی، بـزرگمنشی و جـوانمردی.
در هنگام مواجهه با نماد اسب در دفینه یابی باید به نکات زیر توجه شود :
- اندازه تندیس اسب
- حالت بدن اسب
- نماد اسب بالدار است یا اسب عادی
- حالت سر اسب
- حالت پاهای اسب
- ایستاده بودن یا در حال حرکت بودن اسب
- جهت دید اسب
- وجود سوارکار یا عدم جود آن
- وجود زین یا عدم وجود آن
- وجود یا عدم وجود جوغن در اطراف نشان اسب
گنج نماد اسب در دفینه یابی در کجا قرار دارد
فاصله هدف می تواند با توجه به نشانه ها از زیر خود اسب (اسبی که نشسته است یا سرش را پایین آورده است یا به زیر خود نگاه می کند) تا فاصله چند صد متری در مناطق کوهستانی متغیر باشد. در حالتی که اسب یک بار را حمل کند (باری که در گاری پشت سر او قرار دارد) بدان معنی است که تپه ای در پشت اسب وجود دارد که حاوی بار شاهی است. در اطراف تپه نیز نماد هایی از ردپا، سنگ صندلی یا نمادهای دیگری دیده می شود.
نکته مهم این است که این نشان به مانند دیگر نمادهای حیوانات هست و علامت آخر نیست به جز موردهای کم که به آن نیز پرداخته خواهد شد و در صورت مشاهده باید با توجه به نماد های دیگر اطراف نماد اسب را باید خوب بررسی کرد. باید در جهت دید اسب به دنبال نمادهای دیگری بود. اگر نشان اسب در دفینه یابی دارای سوارکار باشد نشانگر وجود قبر شخصی است که پست دولتی و حکومتی ، داشته است و قبر ارزشمند میباشد.
نشانه های آخر نماد اسب در دفینه یابی
نشانه های آخر نماد اسب در دفینه یابی ، جوغن و یا کله اسب و یا جای سم اسب و گاها یک زین اسب که به شکل مکعب کوچک تراش خورده است. نماد اسب در مقیاس بسیار بزرگ که دارای سه جوغن و بیشتر باشد در زیر خود اسب است ولی برای ورود باید در مسیر نگاه اسب در فاصله کمتر از دو متری دنبال دربی در زیر زمین باشید .
نشست بی دلیل زمین می تواند راه گشا باشد. نماد اسب که سر آن به سمت روبرو باشد اشاره به هدیه در فواصل دورتر دارد. فاصله ای که باید در نظر گرفت بستگی به اندازه نماد دارد. یعنی اگر نماد اسب بزرگتر از یک متر است باید تا سی متر را در نظر بگیرید اگر کوچکتر از نیم متر است باید تا پانزده متر را لحاظ کنید.